Het beheren van een database is complex, maar het is wel nodig om een website te hebben. Gelukkig bestaat er software zoals phpMyAdmin die het proces aanzienlijk makkelijker maakt. Deze populaire beheertool ziet er aan het begin misschien intimiderend uit, maar het openen en bewerken van je database wordt er erg makkelijk mee, als je het eenmaal doorhebt.
Het lastigste deel is weten hoe je phpMyAdmin installeert en goed instelt op je webserver. Wanneer je daar wat moeite mee hebt, ben je zeker niet de enige.
In dit artikel zullen we je stap voor stap laten zien hoe je phpMyAdmin installeert op elk groter besturingssysteem, en hoe je het vanaf daar moet configureren.
Aan de slag dus!
Wat is phpMyAdmin?
Achter elke website zit een database. Deze database maakt het mogelijk om gegevens op te slaan, van informatie over gebruikers tot de artikelen die je op je website zet. Alhoewel er een hoop database services zijn, is MySQL het meest populair. En dit is dan ook waarschijnlijk wat je website nu gebruikt. MariaDB is daarnaast nog een bekend alternatief.
Het gebruiken van MySQL kan vrij verwarrend zijn, zeker als dit de eerste keer is dat je een website beheert. Maar het gebruiken van je database is meestal een noodzakelijk onderdeel van het onderhoud aan je website.
phpMyAdmin is ontwikkeld om een browser gebaseerde visuele interface voor MySQL te bieden, en het makkelijker te maken om je database te gebruiken. Dankzij de grote populariteit bieden veel webhostingservices toegang tot phpMyAdmin, waaronder ook Kinsta.
Waarom heb je phpMyAdmin nodig?
Zonder een tool zoals phpMyAdmin is je enige mogelijkheid om je database te openen het gebruiken van de opdrachtregel. Dat betekent dus dat je geen visuele interface hebt, alleen een tekstvenster waar je opdrachten in kan typen. Door deze methode te gebruiken kan je snel in de war raken, en loop je zelfs het risico dat je per ongeluk je website kapot maakt.
phpMyAdmin is gratis en open source. Het wordt door allerlei webhosts ondersteund, en je kan het zelf installeren, zonder maar een cent te hoeven betalen. Na het installeren wordt het uitvoeren van database opdrachten een stuk makkelijker via de visuele interface.
Nog aan het twijfelen? Je kan phpMyAdmin eens proberen om te zien of het een database manager is die je inderdaad prettig vindt. Nadat je het eens getest hebt en besloten of het je helpt of niet, kan je de tool op de server installeren.
phpMyAdmin systeemeisen
De eisen om phpMyAdmin te kunnen installeren en draaien zijn gelukkig erg simpel. Zolang je een webserver hebt, moet het eigenlijk altijd wel lukken. Dit zijn de precieze systeemeisen:
- Een webserver (maakt niet uit wat voor webserver)
- MySQL of MariaDB 5.5 of nieuwer
- Een webbrowser met ondersteuning voor Javascript, cookies en Bootstrap 4.5 (om phpMyAdmin te kunnen openen)
- PHP 7.2.5 of nieuwer
- Extra PHP vereisten: De session en SPL extensies, hash, ctype en JSON ondersteuning. Andere extensies, bijvoorbeeld mbstring, kunnen de prestaties verbeteren of enkele kleine functies toevoegen, (zie de pagina met vereisten voor de complete lijst).
Voordat je phpMyAdmin probeert te installeren, moet je bedenken dat veel webhosts dit al voor je doen. Kinsta doet dit bijvoorbeeld ook, en als je de database manager wil openen, kan je gewoon inloggen op je Kinsta account, en dan naar het tabblad Info gaan en zoeken naar Database Access.
Voordat je phpMyAdmin installeert, kijk je eerst in de documentatie van je webhost of ze het niet al geïnstalleerd hebben.
Stap voor stap: installeren van phpMyAdmin
Nadat je gecontroleerd hebt dat je server inderdaad phpMyAdmin kan ondersteunen, is het tijd om het te installeren. Webservers gebruiken allerlei besturingssystemen, dus we hebben alle belangrijkste besturingssystemen hieronder behandeld, waaronder Windows, Mac en meerdere versies van Linux.
Met dat in je achterhoofd, zijn dit de stapsgewijze aanwijzingen voor het installeren van phpMyAdmin.
Zo installeer je phpMyAdmin op Windows 10
Zoals de systeemeisen aangeven, heb je een webserver met PHP en een database nodig om phpMyAdmin te kunnen gebruiken. Alhoewel je ook Apache, PHP en MySQL handmatig kan downloaden, is er een veel makkelijkere manier om een server aan de gang te krijgen op een Windows computer.
WAMP (Windows, Apache, MySQL, en PHP) is gratis software waarmee je eenvoudig een server kan maken die aan alle eisen voldoet. Je kan ook XAMPP for Windows (Apache, MariaDB, PHP, en Perl) proberen, mocht dat beter bij je wensen aansluiten.
Nadat je één van beiden hebt gedownload, is het slechts een kwestie van installeren en het setup proces doorlopen.
Stel dat je WAMP of XAMPP gebruikt. Beide hebben al phpMyAdmin aan boord! Daardoor kan je gewoon in je browser naar http://localhost/phpMyAdmin gaan, en daar zou je dan een inlogvenster moeten zien, dat bewijst dat alles goed geïnstalleerd is.
Zo installeer je phpMyAdmin op Mac
Het installeren van phpMyAdmin op een Mac gaat net wat anders. Alle vereisten zijn verder hetzelfde. Maar aangezien macOS standaard al Apache en PHP bevat, hoef je die niet nog eens te downloaden.
Met een Mac heb je daarom twee opties: je kan XAMPP gebruiken, net als bij andere besturingssystemen, of alles handmatig installeren.
Download XAMPP voor OS X, open het en sleep het naar je map Applications.
Open XAMPP Control vanuit /Applications/XAMPP/manager-osx.app om je Apache en MySQL servers te starten. Als je vervolgens naar http://localhost gaat, zou je daar moeten kunnen zien dat alles goed werkt, en dat je kan inloggen op phpMyAdmin onder “Tools”.
Wil je phpMyAdmin handmatig installeren, dan is dat ook vrij makkelijk. Aangezien je Apache en PHP al hebt, hoef je alleen maar MySQL te downloaden. Let op dat je macOs selecteert in het dropdownmenu. Download en installeer het bestand, volg de instructies, en schrijf de gebruikersnamen en wachtwoorden die je te zien krijgt goed op.
Vervolgens open je System Preferences en start je MySQL om een server te starten. Je kan ook Apache starten door dit commando in de Terminal te typen:
sudo apachectl start
Vervolgens hoef je alleen nog maar phpMyAdmin te installeren. Noem de map eerst “phpMyAdmin” en verplaats de map naar /Library/WebServer/Documents/. Controleer dat alles goed geïnstalleerd is door naar http://localhost/phpMyAdmin in de browser te gaan.
Heb je Homebrew geïnstalleerd, dan kan je ook de opdracht: brew install phpMyAdmin gebruiken.
Zo installeer je phpMyAdmin op Ubuntu
Als één van de populairste en meest gebruiksvriendelijke Linux distributies, is Ubuntu een goede keuze voor je server.
Alhoewel je Apache en MySQL altijd handmatig kan installeren, heeft Linux een eigen “stack” met gebruikelijke server software die LAMP (Linux, Apache, MySQL en PHP) wordt genoemd. Anders dan WAMP en XAMPP zit phpMyAdmin hier niet standaard in, dus dat moet je handmatig installeren. Gelukkig maakt Ubuntu het mogelijk om al je installaties via de opdrachtregel uit te voeren.
Controleer daarvoor eerst of tasksel ingeschakeld is. Server edities van Ubuntu hebben dit al geïnstalleerd, maar bij een desktop editie kan je het via deze opdracht installeren:
sudo apt-get install taskselDaarna kan je tasksel gebruiken om een LAMP server te installeren, via deze opdracht:
sudo tasksel install lamp-server
Vervolgens kan je phpMyAdmin installeren:
sudo apt install phpMyAdminDaarna heb je alle benodigde bestanden om een server op je computer te draaien.
Zo installeer je phpMyAdmin op CentOS 7
Het installeren van phpMyAdmin op CentOS 7 lijkt sterk op de andere distributies, maar de opdracht zijn net iets anders, omdat je Yum gebruikt in plaats van de normale apt opdracht.
Er is ook geen eenvoudig LAMP stack die alle componenten voor je server in één keer installeert, dus je moet Apache, MySQL en PHP handmatig downloaden. Gelukkig kan je ook dit makkelijk doen via de opdrachtregel.
We beginnen met het downloaden van een LAMP stack via de opdrachtregel, eerst Apache:
sudo yum install httpd.serviceOm de Apache server te starten en te controleren dat alles werkt, gebruik je deze opdrachten:
sudo systemctl start httpd.service
sudo systemctl enable httpd.serviceTijd om een database te installeren. CentOS 7 installeert standaard MariaDB. Het is ook volledig compatibel met phpMyAdmin, dus prima te gebruiken. Alhoewel je ook MySQL zou kunnen downloaden, kost dat net wat meer moeite. We gebruiken dus gewoon MariaDB:
sudo yum install mariadb-server mariadb
Nu kunnen we dit uitvoeren en meteen bij het opstarten laten draaien:
sudo systemctl start mariadb
sudo systemctl enable mariadb.serviceOm de installatie van MariaDB af te ronden en te controleren dat alles veilig is, voer je de beveiligde installatie uit met de volgende opdracht.
sudo mysql_secure_installationAls laatste installeren we PHP met het extra MySQL package.
sudo yum install php php-mysqlJe moet de Apache server herstarten zodat het goed met PHP draait.
sudo systemctl restart httpd.serviceJe hebt nu de benodigde LAMP stack en kan dus eindelijk phpMyAdmin zelf downloaden. Aangezien dit niet in de Yum repository zit, zul je het via de EPEL repository moeten installeren, via deze opdracht:
sudo yum install epel-releaseEn installeer phpMyAdmin.
sudo yum install phpMyAdminHet kost op CentOS 7 dus iets meer stappen, maar je server zou nu helemaal klaar moeten zijn voor de configuratie.
Zo installeer je phpMyAdmin op Debian
Net als bij CentOS 7 zul je handmatig een LAMP stack moeten installeren via de opdrachtregel. Eerst halen we Apache op via deze opdracht:
sudo apt install apache2Vervolgens installeren we MariaDB: Net als bij CentOS 7 werkt deze Linux distributie beter met MariaDB, dus we raden je aan deze ook te gebruiken.
sudo apt install mariadb-serverEn ook net als bij CentOS 7, moet je nu de beveiligde installatie gebruiken om een wachtwoord voor je database in te stellen en ervoor te zorgen dat alles beveiligd is.
sudo mysql_secure_installationAls laatste kunnen we PHP en enkele extra packages voor je server downloaden.
sudo apt install php php-mysql libapache2-mod-phpEn we sluiten af met het installeren van phpMyAdmin.
sudo apt install phpMyAdminZo open je phpMyAdmin
Nadat je phpMyAdmin goed hebt geïnstalleerd, gaat het openen en inloggen hetzelfde op elk besturingssysteem.
Je hebt het adres van je webserver nodig, en vervolgens voeg je /phpMyAdmin/ toe aan het einde daarvan. Als je net je server hebt ingesteld op je computer, is het adres waarschijnlijk gewoon “localhost”, dus dan ga je naar deze link:
http://localhost/phpMyAdminMaar het kan ook een IP adres of naamadres zijn, als het een server is die je al online hebt draaien. Weet je het niet zeker, dan kan je het adres meestal in je Apache of MySQL config bestanden vinden.
Op het inlogvenster heb je een gebruikersnaam en wachtwoord nodig. Bij een versie installatie is de gebruikersnaam meestal “root” en kan je het wachtwoord leeg laten. Werkt dat niet, dan is het wachtwoord vaak “password”.
Kan je niet inloggen, kijk dan in de phpMyAdmin of MySQL config bestanden om je inloggegevens te vinden. Wellicht heb je de inloggegevens gewijzigd tijdens het installeren.
Linux gebruikers kunnen de volgende opdracht proberen bij problemen met het inloggen of openen van de pagina:
sudo dpkg-reconfigure phpMyAdminWanneer je een webhost zoals Kinsta gebruikt, waar phpMyAdmin al op geïnstalleerd is, dan kan je de inloggegevens en relevante links meestal in het dashboard van je host vinden. In dat geval hoef je phpMyAdmin niet handmatig op je server te installeren.
Configureren van phpMyAdmin
Nu de database manager geïnstalleerd is en klaar voor gebruik, moet je weten hoe je phpMyAdmin kan configureren. Net als bij alle server software, wil je waarschijnlijk wat spelen met de instellingen om alles naar wens te krijgen.
Een niet-geconfigureerde phpMyAdmin kan namelijk een kwetsbaarheid qua beveiliging opleveren. Er zijn enkele extra stappen die je daarom moet zetten zodat alles goed dicht staat.
Als je ooit een back-up moet gebruiken van je database, dan kan je altijd phpMyAdmin gebruiken om een nieuw SQL bestand te importeren. Maak regelmatig back-ups voordat je belangrijke wijzigingen doorvoert aan je database of de instellingen, zeker als je aan je echte server werkt (in plaats van in een testomgeving).
Zo voer je SQL query’s uit
Nu phpMyAdmin goed werkt, moet je weten waar het voor is, namelijk het uitvoeren van SQL query’s.
Je kan query’s uitvoeren op de startpagina (die zullen op de hele site gebruikt worden), of binnen een specifieke database of tabel. Klik bovenaan op het SQL tabblad, typ je opdracht in en druk op Go.
Hier vind je een lijst met veelgebruikte SQL query’s:
- Select: De belangrijkste tag, die je aan het begin van bijna elke query nodig hebt.
- Create Table: maakt een nieuwe tabel.
- Alter Table: voegt nieuwe kolommen toe.
- Insert: voegt nieuwe rijen toe.
- Delete: verwijdert kolommen.
- Update: bewerkt de waarden in een table.
- Sum(): Telt alle waarden bij elkaar op.
- Avg(): berekent het gemiddelde van de geselecteerde waarden.
- Count(): telt het aantal gevulde kolommen.
- Round(): rond de waarde af op de gebruikte integer.
- Max(): geeft je de grootste waarde.
- Min(): geeft je de kleinste waarde.
- Between: selecteert kolommen binnen een bepaald bereik.
- Group By: groepeert tabellen op basis van data.
- Order By: zet de resultaten op een bepaalde volgorde.
Er zijn natuurlijk nog een hoop andere opdrachten die je moet leren, maar dit is al een goed begin.
Zo verander je de standaard phpMyAdmin URL
Door de toegangslink van phpMyAdmin op de standaardinstelling (http://website.com/phpMyAdmin) te laten staan, maak je je website vrij kwetsbaar.
Wanneer deze pagina immers makkelijk te vinden is, kunnen hackers deze pagina vinden en een brute force aanval erop los laten om je gebruikersnaam en wachtwoord te vinden. Dit is nog gevaarlijker als je die gegevens op de standaard “root” en “password” laat staan.
Door de URL te veranderen naar iets dat alleen jij weet, wordt het al veel lastiger om de pagina te vinden, en dus nóg lastiger om het wachtwoord te achterhalen.
Open phpMyAdmin.conf in een tekstverwerker, te vinden onder C:\wamp\alias op Windows/WAMP, xampp\apache\conf\extra op XAMPP, /etc/httpd/conf.d op Linux, of /usr/conf/extra op Mac.
Je zou daar deze regel moeten zien:
Alias /phpMyAdmin /usr/share/phpMyAdminOpen het bestandspad /phpMyAdmin/ naar een nieuw adres. Bijvoorbeeld:
Alias /exampleURL /usr/share/phpMyAdminNu kan je deze unieke URL gebruiken als je phpMyAdmin wilt openen (http://website.com/exampleURL).
Zo installeer je een NGINX authentication gateway
Een andere optie om een extra beveiligingslaag aan te brengen is via een authentication gateway. Nadat je de phpMyAdmin inlogpagina naar een nieuwe plek hebt gebracht, kan je deze pagina met een wachtwoord afschermen, zodat het nog lastiger is voor aanvallers.
Gebruikers van Linux op een NGINX server kunnen de volgende opdrachten binnen de opdrachtregel uitvoeren om een authentication gateway te maken (dit is ook mogelijk op Apache servers).
Begin door een versleuteld wachtwoord te kiezen (verander “example” naar iets wat je wil) en schrijf het resultaat op:
openssl passwd exampleMaak een configuratiebestand in de NGINX map en geef het een naam:
sudo nano /etc/nginx/examplenameVoer de gebruikersnaam en wachtwoord in dit bestand in, waarbij je erop moet letten dat je de dubbele punt laat staan:
exampleusername:examplepasswordOpen nu het NGINX configuratiebestand.
sudo nano /etc/nginx/sites-available/defaultBinnen het “server” block, voegen we een gateway toe door de volgende code te plakken (let erop dat je de relevante waarden verandert).
location /example {
auth_basic "Login";
auth_basic_user_file /etc/nginx/examplename;Het eerste /example moet zijn wat je phpMyAdmin URL nu geworden is, en je kan de auth_basic variabele aanpassen naar iets naar wens, en vervolgens moet het /examplename de naam van het wachtwoordbestand worden dat je eerder hebt gemaakt.
Nu zou je bij het inloggen gevraagd moeten worden om de gegevens in te voeren, nog voordat je het phpMyAdmin inlogscherm ziet.
Adminer: een eenvoudiger alternatief voor phpMyAdmin
Adminer is een gratis open source database managementtool, dat sterk lijkt op phpMyAdmin. Het heette vroeger ook phpMinAdmin, en Adminer is dan ook specifiek ontwikkeld als eenvoudiger en beter alternatief voor phpMyAdmin.
Het is eenvoudig om op een webserver te zetten. Je hoeft hiervoor alleen maar één klein PHP bestand te uploaden.
Ook DevKinsta, het gratis pakket met lokale developmenttools van Kinsta, gebruikt Adminer om de database manager uit te voeren. Adminer ondersteunt allerlei krachtige database managementfuncties, zoals het eenvoudig wisselen van database, het bekijken en bewerken van tabellen, het veranderen van waarden in een database, het importeren en exporteren van databases, en het uitvoeren van SQL query’s, om maar eens wat te noemen.
Je kan meer lezen over Adminer, de features, en hoe je het kan gebruiken in ons speciale Adminer artikel.
Samenvatting
De eerste keer dat je phpMyAdmin gebruikt kan je wellicht wat geïntimideerd raken. Maar zodra je weet hoe je het moet installeren en configureren, is het openen van je database net zo eenvoudig als inloggen bij WordPress.
Windows, Mac en Linux gebruikers kunnen allemaal deze waardevolle database manager gebruiken. Als je maar een webserver met PHP hebt, kan je simpelweg onze instructies volgen om de boel aan de gang te krijgen. Let erop dat je alles goed instelt zodat je alles goed beveiligt, en het bewerken van je database is voortaan een fluitje van een cent.
Wat ik mis(te), is hoe je een Nederlandstalige versie van phpMyAdmin middels ‘sudo apt install’ kunt installeren.